“ήμος δ’ ηριγένεια φάνη ροδοδάκτυλος Ηώς” (Όμηρος, Οδύσσεια)
(Η μοναδικά…. αυθεντική “Ομηρική Ηώς”, καθώς αναγγέλει την ανατολή του Ήλιου από τις…. απέναντι θάλασσες της Ομηρικής Τροίας, φέρνοντάς μας το φως (!) των Ομηρικών αριστουργημάτων, της Ιλιάδας και της Οδύσσειας).
Λήψη (με κινητό) από την Καβάλα, την πόλη που έχει την προνομία να “βλέπει” την…. “Ομηρική Ηώ”, στην αυθεντική της εξέλιξη,
όταν (και μόνο… όταν) οι συνθήκες καθαρότητας- διαύγειας του Ορίζοντα είναι ιδεώδεις.(Όπως ήταν στις 24 Ιανουαρίου, από τις 7.09” έως τις 7.40” ).
Τότε όντως το θέαμα είναι ανεπανάληπτο.
(“Όμηρος. Σπουδή στο Ελληνικό Φως” στο chrisblog.gr, όπου δύο ακόμη φωτογραφίες)
Α Ν Α Μ Ο Ν Η…. στον αντίποδα του “λυγρού ολέθρου”. Ελάχιστοι αυτοί που θα… “επιστρέψουν” από τον “Μεγάλο Ομηρικό Πόλεμο”…..!
αισθαντικότατος ο πίνακας “γι΄αυτούς που… μένουν” (από το Διαδίκτυο)
(Η “αναμονή”-προσδοκία είναι το άμεσο, αλλά και λανθάνον, σε ΤΡΑΓΙΚΟΤΗΤΑ, βιολογικό-κονωνικό, αλλά προπάντων Α Ι Σ Θ Η Τ Ι Κ Ο “φόντο” των δραματικών (!!!) αριστουργημάτων του Ομήρου). (Θα ασχοληθούμε με την σημαντικότατη αυτή παράμετρο. Αξίζει)
Άς έρθουμε όμως στο θέμα μας.
Γιατί… ανώνυμες οι Ομηρικές θάλασσες;
Ακούγεται ίσως περίεργο.
Σε ένα….. “θαλασσινό” αριστούργημα, όπως λ.χ είναι η Ομηρική
Οδύσσεια (“περιστασιακά” και η Ιλιάδα, στην διάρκεια των επιχειρήσεων της Τρωικής Πολιορκίας, της ΟΜΗΡΙΚΗΣ (!) Τρωικής Πολιορκίας),
δεν υπάρχει το όνομα Ε Σ Τ Ω και μιας θάλασσας (!)
Σκόπιμα ή από ανάγκη;
Τί ίσως θέλησε να αποφύγει ο Όμηρος; ή
Τί ίσως σεβάστηκε;
Σε κάθε περίπτωση οι απορίες είναι εύλογες.
Ονοματίζει νησιά και παράλιους χώρους. Περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια σημεία τους,
χαρακτηριστικά τους και προσανατολισμό. Περιγράφει και αφηγείται με ΝΑΥΤΟΣΥΝΗ και επαγγελματική ακρίβεια πλόες και πορείες, διάρκεια, αποστάσεις…. κλπ,
Ονομάζει και προσδιορίζει την ΓΗ (ΓΑΙΑ) (λ.χ Αιθιόπων γαία, Αχαιίς γαία, πατρίς γαια, κλπ),
Αλλά κανένα ΚΥΡΙΟ όνομα ταυτοποιημένης Θάλασσας,
η οποία απλώς εμφανίζεται ως: θάλασσα, αλς, πόντος, πέλαγος (κοινά ονόματα).
Το μόνο υδάτινο στοιχείο που…. έχει ΟΝΟΜΑ είναι ο Ω Κ Ε Α Ν Ο Σ, ο οποίος όμως στον Όμηρο νοείται και αναφέρεται ως τεράστιος και βαθύς ΠΟΤΑΜΟΣ (Ωκεανός βαθύδινος= με βαθιές δίνες, βαθύς, άπατος. κ 511), που περιβάλλει την ΓΗ…. πανταχόθεν.
(σημείωση: Η λέξη “ωκεανός” βέβαια σήμερα έχει… μεταπέσει σε κοινό ουσιαστικό που χρειάζεται πλέον ένα κύριο όνομα “Ατλαντικός, Ειρηνικός ωκεανός….”. Στον Όμηρο αντίθετα είναι κύριο ΟΝΟΜΑ του “ποταμού”, όπως σε όλα τα θεοποιημένα ποτάμια, Αχελώος, Ενιπέας….)
Επαναλαμβάνουμε το ερώτημα: Γιατί μόνο ο Ωκεανός έχει όνομα;
Παρότι τα, μέχρι τώρα, σημειώματα είναι σύντομα περιφερειακά, εισαγωγικά (ακόμη), πριν την καθαυτό προσέγγιση των ουσιαστικών παραμέτρων της Ομηρικής Τέχνης, ας επιχειρήσουμε μια απάντηση.
Όπως ήδη επισημάνθηκε “ο Όμηρος έχει τους νόμους της δημιουργίας μέσα του”,
ως συνέχεια του γνωστού “δόγματος” “Όμηρον εξ Ομήρου σαφηνίζειν”
“απ’ έξω”, φορτώνοντας με… αλλότρια τον ΑΥΤΑΡΚΗ λόγο του Ποιητή.
αρκεί να προσέξουμε την ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΚΗ αξιοποίηση του Ωκεανού από τον ποιητή. (Η Μ Ο Ν Α Δ Ι Κ Η έγνοια του Ομήρου είναι η οικονομία και μόνο η οικονομία των Έργων του, μέσω της οποίας θα εξυπηρετηθούν οι ποιητικές και πολιτικοκοινωνικές του στοχεύσεις).
Εν ολίγοις, σε επόμενα σημειώματα, θα δούμε πόσο “αναγκαία χρήσιμος” είναι ο Ωκεανός στην ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ Κ Ο Σ Μ Ο Γ Ο Ν Ι Κ Ω Ν Δυνάμεων. (Αφετηρία, Πέρας).
Αναλογικά, με την ίδια λογική που ο Ο Λ Υ Μ Π Ο Σ….. οριοθετεί τον χώρο δράσης των Ολύμπιων θεών και όχι μόνο ως “βιολογικός” τους χώρος.
ΚΑΙ η…. “οριο- θέτηση” είναι “εκ των ων ουκ άνευ” στην Τέχνη.
(Ό,τι αργότερα θα ονομάσουν οι ειδήμονες “χώρο”, “φόντο” δράσης των προσώπων κλπ)
Σημείωση: Όταν ο πρώτος παγκοσμίως δραματικός ποιητής Όμηρος, επινοούσε τους κανόνες αισθητικής στην Τέχνη.
Αυτά, ως αρχικό σημείωμα για ακόμα ένα…. μυστήριο,
των Ανώνυμων Ομηρικών Θαλασσών.
Συνεχίζεται….!